We leven in een wereld van beelden. We worden voortdurend door foto's en films omringd: massamedia, reclame, entertainment - overal zien we beelden. Soms kijken we er niet eens meer zo goed naar. Beelden bevatten nochtans veel interessante en belangrijke informatie. Dit geldt natuurlijk ook voor foto's die het aardoppervlak weergeven: steden, bergen, rivieren. Welke informatie bevatten dergelijke foto's? Wat kunnen we ervan leren over de aard van het landschap, het klimaat en de manier van leven van mensen in deze omgevingen? Dit hoofdstuk helpt je om geografische beelden te onderzoeken en er veel boeiende informatie uit te halen.
In tegenstelling tot de inhoudelijke hoofdstukken, die een narratieve structuur hebben, zijn de hoofdstukken over methoden progressief opgebouwd. De complexiteit neemt dus toe naarmate het hoofdstuk vordert. Afhankelijk van de leergroep is het zinvol om via het mini-menu (direct onder de hoofdstuktitel in de navigatiebalk) naar het relevante deel van het methodenhoofdstuk te springen.
Algemene opmerkingen over het hoofdstuk
De leerlingen leven in een wereld van beelden: massamedia, reclame, entertainment - deze hebben allemaal beelden nodig. Heel wat beelden moeten worden geanalyseerd, kritisch beoordeeld en geordend. Het hoofdstuk biedt hiervoor een leidraad.
Doelstellingen en competenties
De leerlingen leren systematische benaderingen voor het analyseren en vergelijken van beelden.
De focus van dit hoofdstuk ligt op het bevorderen van de competentie:
Methoden: Analyse en vergelijking van beelden in het algemeen en luchtfoto's als speciale, geografische omvang.
Structuur van het hoofdstuk
In het eerste deel van deze methode worden twee stadsgezichten naast elkaar geplaatst die veel gemeen hebben, maar in de details sterk verschillen. Op basis van deze veronderstelde overeenkomsten denken de leerlingen na over de informatiewaarde van beelden.
Zowel een evaluatie van één beeld als een vergelijking van twee afbeeldingen worden dan stapsgewijs uitgevoerd (elementen 6 & 7). De antwoorden van de leerlingen kunnen op het einde worden opgeslagen en gebruikt om een PDF-handleiding voor beeldanalyse of beeldvergelijking te maken en te uploaden.
In het tweede deel van de methode ligt de focus op luchtfoto's als speciaal geografisch geval. Ook hier kan met een documentatietool een leidraad worden gemaakt en opgeslagen.
1. Onderzoek van landschapsbeelden
2
Water, huizen, straten - het zijn allemaal elementen die opvallen in veel stadsfoto's. Omdat ons leven wordt gevormd door beelden en we deze ook nog eens overal tegenkomen, letten we vaak niet op kleine details. Zo krijgen we de indruk dat foto's van steden er precies altijd hetzelfde uitzien.
Als je de beelden van dichterbij bekijkt, is dat echter niet het geval.
In de volgende elementen vind je opdrachten die je stap voor stap helpen bij het evalueren en vergelijken van beelden.
Op het eerste gezicht vertonen beide foto's veel overeenkomsten: het gaat duidelijk om steden aan het water. Op het tweede gezicht zijn er echter ook veel ruimtelijke verschillen. Deze hebben bijvoorbeeld veel invloed op hoe huizen en straten precies zijn aangelegd, hoe dicht de bebouwing is, waar de groene zones zijn en waar mensen tijd doorbrengen.
Bekijk de foto's en benoem bepaalde elementen, zoals watergebieden, gebouwen, vegetatie, enz.
Kies een van de beelden uit de galerij hierboven en bewerk deze met de tool.
7
Opdracht
Methodologie - Beelden vergelijken
Voer de opdracht uit en upload het resultaat hier.
2. Speciaal geval: luchtfoto’s
8
Opdracht
Methodologie – Analyseren en vergelijken van luchtfoto's
Beide foto's laten hetzelfde gebied zien. Het is een gebied in de stad Aken (Eilendorf). De zwart-witfoto is in 1988 gemaakt. De kleurenfoto is in 2014 gemaakt.
Analyseer de twee foto’s en vergelijk ze met de tool.
