Wat is een Euregio? Een vreemd woord, nietwaar? Het is een combinatie van Europa en regio - met andere woorden, een regio die verschillende Europese staten met elkaar verbindt. In jouw thuisregio zijn er drie staten: België, Duitsland en Nederland. De grenzen tussen deze staten zijn vaak niet zo gemakkelijk te herkennen. Maar er zijn verschillen: verschillende regio's met hun eigen hoofdsteden, waar verschillende talen worden gesproken. Laten we in dit hoofdstuk de Euregio Maas-Rijn, haar regio's en hoofdsteden eens van dichterbij bekijken.
1.3 De subregio’s van de Euregio Maas-Rijn
De Euregio Maas-Rijn verbindt drie staten met elkaar: België, Duitsland en Nederland. Wat betekent dat? Wordt daarmee alles hetzelfde? Zijn er zo geen grenzen en verschillen meer? Is alles in de Euregio Maas-Rijn dan gewoon Europees?
Natuurlijk is het niet zo eenvoudig. Aan het eind van dit hoofdstuk kun je zeggen wat er Europees is aan de Euregio Maas-Rijn en wat er regionaal is.
In het verleden vormden de nationale grenzen een harde barrière in Europa. Tegenwoordig merk je in een gebied als de Euregio Maas-Rijn vaak nauwelijks wanneer je een landsgrens oversteekt. Soms zou je denken dat nationale staten niet langer de belangrijkste structuur voor ruimtelijke ordening op ons continent zijn en dat ze in hun functie worden vervangen door grote (de EU) en kleine verbanden (zoals de Euregio Maas-Rijn). Maar is dit wel zo'n directe manier van samenvoegen en verenigen? Of laat de Euregio Maas-Rijn niet juist zien dat met het vervagen van de landsgrenzen nieuwe en andere ordeningssystemen op gemeentelijk, regionaal of cultureel niveau aan belang winnen?
§
© Digitale Lernwelten GmbH
§
© Digitale Lernwelten GmbH
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Info voor docenten
Overzicht (didactische toegang, doelen, competenties)
Info voor docenten
Overzicht (didactische toegang, doelen, competenties)
Algemene opmerkingen over het hoofdstuk
In hoofdstuk 1.3 staat het referentiegebied Euregio-Maas-Rijn nu meer centraal. Zowel de bijzonderheid als grensgebied van drie Europese staten als hun individuele regionale kenmerken zullen hier aan bod komen. Opnieuw speelt topografische oriëntatiekennis een rol en worden enkele administratieve aspecten toegevoegd, vooral de indeling in vijf subregio's en de speciale kenmerken van de hoofdsteden van de vijf regio's van de Euregio Maas-Rijn. De regio wordt over het algemeen voorgesteld als een gebied met voornamelijk cultureel-geografische diversiteit en Europese eenheid.
Doelstellingen & Competenties
Het doel van dit hoofdstuk is enerzijds de bijzondere kenmerken van de Euregio Maas-Rijn als grensregio binnen de Europese Unie in de kijker te zetten en anderzijds recht te doen aan de regionale kenmerken. Daarom komen enkele centrale kenmerken van de subregio's van de Euregio Maas-Rijn ook in een overzicht aan bod.
De focus van dit hoofdstuk ligt op de ontwikkeling van de volgende competenties
- Ruimtelijke oriëntatie op het regionale schaalniveau
- Communicatie: Landschapsbeschrijving, het maken van een presentatie (profiel of stadsverkenning, reisadvies)
Structuur van het hoofdstuk
- Toegang tot de structurele kenmerken van de Euregio Maas-Rijn wordt geboden aan het begin van het hoofdstuk met behulp van een infokaart met een samenvatting van de belangrijkste gegevens van de subregio's, evenals een administratieve en topografische kaart. De leerlingen moeten eenvoudige sorteeropdrachten gebruiken om zich de eerste informatie over de subregio's eigen te maken en om hun eigen leefruimte binnen de subregio's te situeren.
- In het tweede deel van het hoofdstuk worden de subregio's en hun hoofdsteden in meer detail geïntroduceerd. Hier behandelen de leerlingen bekende aspecten van hun eigen regio en, indien nodig, nieuwe kenmerken van de andere subregio's en werken ze op basis hiervan een presentatie uit op verschillende niveaus.
- Aan het einde van het hoofdstuk wordt een van de bijzonderheden van de Euregio gepresenteerd met behulp van een virtuele landschapsbeschrijving van het Drielandenpunt. Uitgaande van het digitale beeld werken de leerlingen enkele natuurlijk-geografische kenmerken van het gebied uit, evenals de overdruk en de valorisatie ervan door de mens. Een opdracht zorgt ervoor dat ze op een meer gedifferentieerde manier omgaan met het recreatiegebied Drielandenpunt in het kader van een onderzoeksproject.
Basisconcepten
In hoofdstuk 1.3 worden zowel het internationale (landen als lid van de Europese Unie) als het regionaleniveau (kenmerken van de subregio's) tegenover elkaar gezet. Deze thematische vergelijking stelt de Euregio Maas-Rijn impliciet voor als een ruimte die door de mens is geconstrueerd.
Info
De 'hoofdsteden' in de Euregio Maas-Rijn
Info
De 'hoofdsteden' in de Euregio Maas-Rijn
De Euregio Maas-Rijn bestaat uit vijf regio's. In vier van deze regio's is de grootste stad ook meteen de hoofdstad:
- Eupen is de hoofdstad van Ostbelgien,
- Luik (Frans: Liège) is de hoofdstad van de provincie Luik,
- Hasselt is de hoofdstad van de provincie Limburg (B),
- Maastricht is de hoofdstad van de Nederlandse provincie Limburg - maar alleen het zuidelijke en centrale deel behoort tot de Euregio Maas-Rijn. Hier gebruiken we de term "Zuid-Limburg (NL)" voor het Nederlandse deel van de Euregio Maas-Rijn.
- In de regio Aken is de situatie nog een beetje anders: het maakt deel uit van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, waarvan Düsseldorf de hoofdstad is. In dit opzicht is Aken geen hoofdstad, maar wel het centrum van de regio Aken. Naast de stad Aken en de StädteRegion Aachen behoren ook de Kreise/districten van Heinsberg, Düren en Euskirchen tot het Duitse deel van de Euregio Maas-Rijn (vergelijk de kaart hieronder).
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning voor de elementen 1 & 2
Werken met een woordenboek
Taalondersteuning voor de elementen 1 & 2
Werken met een woordenboek
Heb je hulp nodig om woorden te begrijpen? Probeer dan eens Linguee, dict.cc of DeepL.
Zorg ervoor dat je niet altijd het eerste woord neemt dat in de doeltaal wordt voorgesteld. Woorden hebben vaak meerdere betekenissen. Daarom geven woordenboeken je verschillende vertalingen en meestal ook wat uitleg of informatie over de context waarin het betreffende woord wordt gebruikt. Bekijk daarom zorgvuldig de mogelijkheden en kies dan de juiste vertaling van het woord die bij de context past.
1. De Regio’s van de Euregio Maas-Rijn – een overzicht
Opdracht
Bezienswaardigheden van de Euregio Maas-Rijn
Selecteer de bezienswaardigheden die binnen de Euregio Maas-Rijn liggen.
Als je de juiste foto's hebt gekozen, ben je een echte kenner van de regio! Dit zijn foto's van gebouwen of beroemde plaatsen in de hoofdsteden van de Euregio Maas-Rijn die we allemaal kennen. Vaak worden zulke plaatsen ook herkenningspunten genoemd, omdat ze een speciale historische betekenis of een hoge herkenningswaarde hebben.
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Tutorial: GIS-Viewer
Opdracht
Sorteren
Maak de sorteeropdrachten in de tabbladen ‘Oppervlak’ en ‘Inwoners’ hieronder met behulp van de informatie van de kaart in het eerste tabblad van Element 5.
Opdracht
Waar kom je vandaan?
- Lokaliseer je woonplaats met de zoomfunctie ('+' & '-').
- Gebruik de tool om te ‘Tekenen’ in de GIS-viewer (symbool: Kleurenpalet met penseel) om een marker op de locatie te zetten.
- Gebruik vervolgens het 'A'-symbool om de naam van je woonplaats erbij te zetten.
- Markeer en schrijf de naam bij minstens 3 andere plaatsen op de kaart die belangrijk voor je zijn.
Tutorial: GIS-Viewer; Tutorial: GIS-Viewer tekenen
2. Een kijkje in de regio's
Provincie Limburg (B)
Het landschap van de provincie Limburg (B) is grofweg verdeeld in de streek Haspengouw in het zuiden, een heuvellandschap waar vooral fruit wordt verbouwd, het heide- en boslandschap van de Kempen in het noorden en het Maasland in het oosten. Belangrijke steden zijn de hoofdstad Hasselt in het oosten, vroeger een belangrijke textielstad, tegenwoordig een mode- en uitgaansstad. In het zuiden ligt Tongeren, waar de Belgisch-Keltische volksheld Ambiorix meer dan 2000 jaar geleden de Romeinen versloeg. In het centrum ligt de mijnstad Genk en in het westen Maaseik, vermoedelijk de geboorteplaats van de beroemde Vlaamse schilders Jan en Hubert von Eyck.
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning bij element 8
Omgaan met onbekende woorden
Taalondersteuning bij element 8
Omgaan met onbekende woorden
Er zijn verschillende manieren om onbekende woorden te achterhalen zonder een woordenboek te gebruiken.
- Soms lijken de woorden die je zoekt in de doeltaal erg op de woorden in je moedertaal.
- Het gebeurt ook dat het onbekende woord lijkt op het woord in een andere taal die je al spreekt.
- Vaak helpt het als je eerst de context probeert te begrijpen, in plaats van bij een bepaald woord te blijven hangen.
- Als je al delen van het woord kent, kan dit je ook helpen. Vooral als je dan probeert de samenhang tussen de woorden te begrijpen.
- Soms vind je ook afbeeldingen bij de tekst (in dit geval vind je afbeeldingen op de webpagina's waarnaar hier een hyperlink staat), die je helpen om de tekst beter te begrijpen.
Als je met deze methoden niet verder raakt, gebruik dan een woordenboek zoals Linguee, dict.cc of DeepL.
Zorg ervoor dat je niet altijd het eerste woord neemt dat in de doeltaal wordt voorgesteld. Woorden hebben vaak meerdere betekenissen. Daarom geven woordenboeken je verschillende vertalingen en meestal ook wat uitleg of informatie over de context waarin het betreffende woord wordt gebruikt. Bekijk daarom zorgvuldig de mogelijkheden en kies dan de juiste vertaling van het woord die bij de context past.
Galerij: Provincie Limburg (B)
Zuid-Limburg (NL)
Het landschap van Nederlands Limburg kan in twee regio's worden verdeeld: Zuid-Limburg is eerder heuvelachtig. Hier ligt de hoogste berg van Nederland. Midden- en Noord-Limburg worden daarentegen gekenmerkt door de rivierdalen van de Maas en de Roer. Hier vind je meren, veenlanden en bos- en heidelandschappen. Opgelet: niet heel Nederlands Limburg maakt deel uit van de Euregio Maas-Rijn. Alleen het zuidelijke puntje (de bestuurseenheden Zuid-Limburg en Midden-Limburg) tot aan de stad Roermond hoort erbij. Hier wordt het deel van Limburg dat bij de Euregio Maas-Rijn hoort, aangeduid als ‘Zuid-Limburg (NL)’.
De grootste stad in Nederlands-Limburg is Maastricht met zijn oude Romeinse brug en historische kerken en vele musea. Andere grotere steden zijn de voormalige steenkoolmetropool Heerlen, Roermond met zijn historische binnenstad en Weert, waar de Limburgse vlaai, een lokaal gebak, zijn oorsprong vindt.
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning bij element 10
Hulp bij de woordenschat
Taalondersteuning bij element 10
Hulp bij de woordenschat
grofweg (hier): ongeveer
gekenmerkt: een bepaald ding/persoon heeft een speciale invloed op iets of iemand
veenland: moerasachtig terrein; heeft een zachte bodem, die vaak voor een groot deel bestaat uit niet volledig verteerde planten of plantenresten
heidelandschap: bijzondere landschapsvorm van de heide (= vlakte die meestal zanderig en vrijwel boomloos is; de typische planten zijn vooral struikheide of jeneverbes)
lokaal: hier te vinden; afkomstig van hier
Galerij: Nederlands Limburg
Regio Aken
De regio Aken is een van de negen regionale ontwikkelingsmaatschappijen in NRW. Hier hebben de Kreise/districten van Düren, Euskirchen en Heinsberg evenals de stad Aken en de StädteRegion Aachen, met in totaal meer dan 1,3 miljoen mensen in 46 steden en gemeenten, zich verenigd.
Het noorden van de regio Aken wordt door rivierdalen gekenmerkt: de Roer, Wurm en Schwalm vormen hier waterrijke dalen, omgeven door bos- en heidelandschappen. De heuvelachtige omgeving van Aken is sterk beïnvloed door het mijnverleden. Verder naar het zuiden zijn er grote stuwmeren te zien met daarachter de Eifel met zijn vulkanisch gevormde meren en heuvelachtige landschap.
Naast Aken zijn andere belangrijke steden in de regio Heinsberg, de historische zetel van een klein vorstendom, Eschweiler, Euskirchen, Düren, Jülich en Monschau in het Rurdal.
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning bij element 12
Hulp bij de woordenschat
Taalondersteuning bij element 12
Hulp bij de woordenschat
Aaneensluiting: Vereniging
Kreis/district (hier): Administratief district (voorbeeld: Kleinere plaatsen zijn verenigd tot Kreise/districten en/of behoren meestal tot een grotere stad ('Kreisstadt'). Dit vergemakkelijkt het bestuur van de kleine plaatsen.)
weiland: vlak stuk land grenzend aan een (stromend) waterlichaam; meestal weelderige weiden en verspreide bomen en/of struiken
Zetel van de macht: Plaats waar een heerser zijn woonplaats of regeringszetel heeft
Vorstendom: Gebied onder de heerschappij van een vorst, d.w.z. een regio waarvan het hoofd/de beslisser een vorst is
Verdieping
Wat is de regio Aken precies?
Verdieping
Wat is de regio Aken precies?
De regio Aken is een van de negen regionale ontwikkelingsmaatschappijen in Noordrijn-Westfalen (D) met in totaal meer dan 1,3 miljoen inwoners in 46 steden en gemeenten.
Ze geeft impulsen aan de regio en zorgt samen met de politiek en het bestuur voor verbinding bij strategische en operationele, regionale en euregionale vraagstukken en het creëren van een gemeenschappelijke identiteit. Met partnerorganisaties uit België en Nederland ontwikkelt en organiseert de regio Aken projecten en samenwerkingsverbanden in de Euregio Maas-Rijn. Ze vertegenwoordigt regionale belangen in projecten van de deelstaat NRW, de federatie en binnen Europa.
De hoofdthema's van de regio Aken zijn onder andere: Gezondheidseconomie, Economie en Ruimte, Cultuur, Werk, Klimaat en de Euregio Maas-Rijn.
§
Galerij: Regio Aken
Ostbelgien
Voor haar imago noemt de Duitstalige Gemeenschap zich sinds 2017 ‘Ostbelgien’. ‘Ostbelgien’ is dus de communicatieve naam van de Duitstalige Gemeenschap van België, die wordt gebruikt voor haar imago en in het dagelijks taalgebruik. De naam "Duitstalige Gemeenschap" blijft echter binnen het grondwettelijk kader. De Duitstalige Gemeenschap omvat het oosten van België waar de inwoners Duits spreken. Het ligt zelfs op twee drielandenpunten en grenst aan Nederland, Duitsland en Luxemburg. Naast de Franse en Vlaamse Gemeenschap is de Duitstalige Gemeenschap een van de drie gemeenschappen van het Koninkrijk België en dus een deelstaat van de Belgische federale staat.
Ostbelgien strekt zich in het noorden uit van de heuvelachtige mijnstreek rond Kelmis en de historisch merkwaardige Vrijstaat Neutraal-Moresnet tot het hoogveengebied van de Hoge Venen en de beboste valleien en hellingen van de Westelijke Eifel/Noordelijke Ardennen in het zuiden. De hoofdstad Eupen ligt in het noordelijke deel aan de vallei van de Weser. Vlakbij de stad liggen twee van de grootste stuwdammen van België, de Vesderstuwdam en de Gileppestuwdam. De grootste stad in het zuiden van Ostbelgien is St. Vith.
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning bij element 15
Hulp bij de woordenschat
Taalondersteuning bij element 15
Hulp bij de woordenschat
communicatief: met betrekking tot communicatie, d.w.z. wat men gebruikt om met elkaar te praten
imago: presentatie van iets naar de buitenwereld; hoe men zichzelf, een groep of dergelijke aan de buitenwereld laat zien/voorstelt
strekt zich uit: als iets zich over een bepaalde ruimte uitzet
merkwaardig: onbegrijpelijk, bijna grappig en gek, raar
Galerij: Ostbelgien
Verdieping
Cijfers en statistieken over Ostbelgien
Verdieping
Cijfers en statistieken over Ostbelgien
Hier vind je een statistiekenportaal over Ostbelgien met de belangrijkste gegevens over de bevolking en oppervlakte.
Imagefilm: Ostbelgien
§
Auteur: Ministerium der Deutschsprachigen Gemeinschaft Belgiens
https://ostbelgieninfo.be/desktopdefault.aspx/tabid-5145/8974_read-52092
Het merk 'Ostbelgien'
§
Auteur: Ministerium der deutschsprachigen Gemeinschaft Belgiens
https://ostbelgieninfo.be/desktopdefault.aspx/tabid-5163/9147_read-49890
Provincie Luik
De provincie Luik is een van de tien provincies van België en heeft een gelijknamige hoofdstad. Het biedt een levendige mix van economie, cultuur en natuur, waardoor het een aantrekkelijke plek is om te wonen en te werken. In het centrum van de provincie Luik ligt de Maasvallei, die zich uitstrekt van west naar noordoost. Hier ligt, naast de hoofdstad Luik, de historische vestingstad Huy een beetje verder stroomopwaarts. Ten noorden van de Maasvallei ligt het agrarische Haspengouw met de stad Waremme, en ten oosten het heuvelachtige Land van Herve. Belangrijke steden zijn Verviers, Spa en, vanuit historisch perspectief, Limbourg, waarnaar de Belgische en Nederlandse provincies werden genoemd (in hoofdstuk 1.5 kan je meer lezen over de historische achtergrond).
§
© Digitale Lernwelten GmbH
Taalondersteuning bij element 20
Hulp bij de woordenschat
Taalondersteuning bij element 20
Hulp bij de woordenschat
levendig: druk, bedrijvig, vol leven
mix: voorbeeld: een mix van geel en blauw geeft groen
aantrekkelijk: (zeer) aantrekkelijk door bepaalde factoren
stroomopwaarts: richting van de oorsprong van het stromende water; bijvoorbeeld: "Bonn ligt stroomopwaarts aan de Rijn ten opzichte van Keulen. De Rijn stroomt dus eerst door Bonn en dan door Keulen.'
Verdieping
Cijfers en statistieken over de provincie Luik
Verdieping
Cijfers en statistieken over de provincie Luik
Hier vind je een statistiekenportaal met de belangrijkste gegevens over de bevolking en oppervlakte van de provincie Luik.
Galerij: Provincie Luik
Uitbreiding
Mogelijkheden voor uitstapjes
Uitbreiding
Mogelijkheden voor uitstapjes
Hier vind je een verzameling van plaatsen die tijdens een uitstapje kunnen worden bezocht.
Uitbreiding
Websites van de regio's en hun centrale steden
Uitbreiding
Websites van de regio's en hun centrale steden
Naast de belangrijkste gegevens van de kaart hierboven valt er natuurlijk nog veel meer te ontdekken over de vijf regio's van de Euregio Maas-Rijn. Wat je precies wilt weten, hangt natuurlijk sterk af van waarom je geïnteresseerd bent in de regio. Als je bijvoorbeeld een fabriek wilt bouwen, op zoek bent naar een nieuwe baan of een vakantie plant: je hebt telkens andere informatie nodig.
De verschillende regio's hebben hun eigen websites met informatie voor bijvoorbeeld toeristen:
- De regio Aken
- De regio Limburg (België)
- De regio Zuid-Limburg (Nederland)
- De regio Luik
- De regio Ostbelgien
De centrale steden van de regio's hebben ook zo'n websites:
Info voor docenten
Over de volgende opdracht
Info voor docenten
Over de volgende opdracht
Hier moeten de leerlingen de informatie uit het hoofdstuk gebruiken om hun thuisregio te beschrijven. De complexiteit van deze opdracht kan ook worden vergroot. Een beginpunt kan zijn om gewoon de informatie over de belangrijkste punten op de kaart en de relaties met andere regio's uit de oefening hierboven te verwoorden.
De volgende stap is zelfstandig opzoekwerk via de links of Wikipedia.
Voor leerlingen met affiniteit voor media is de laatste opdracht in de sterrenmodus een goede keuze. Dit kan ook worden uitgevoerd op verschillende niveaus van complexiteit. Leerlingen kunnen met hun smartphone filmpjes maken en tekst opnemen of software zoals https://moviemakeronline.com/ gebruiken om hun eigen en extern materiaal bij elkaar te knippen en te plakken, zoals in de getoonde imagefilm.
Opdracht
Een poster van je eigen regio
Maak een poster van je eigen regio.
- Benut de gegevens van de infokaart als uitgangspunt en gebruik de gelinkte pagina's in het hoofdstuk hierboven die zinvol zijn voor je poster.
- Zoek zelf beeldmateriaal voor je poster.
- Benadruk de speciale kenmerken van de regio in foto's en tekst.
- Beschrijf je regio in relatie tot andere regio's van de Euregio Maas-Rijn.
- Werk je poster af met twee stukjes persoonlijke informatie die interessant zouden zijn voor een bezoeker (bijv. bezienswaardigheden, speciale kenmerken).
Opdracht
Een poster van je eigen regio
Maak een poster van je eigen regio.
- Benut de gegevens van de infokaart als uitgangspunt en gebruik de gelinkte pagina's in het hoofdstuk hierboven die zinvol zijn voor je poster.
- Zoek zelf beeldmateriaal voor je poster.
- Werk je poster af met twee stukjes persoonlijke informatie die interessant zouden zijn voor een bezoeker (bijv. bezienswaardigheden, speciale kenmerken).
Hier zijn nuttige tips:
Belangrijke vragen
- Welke plaats zou ik zelf graag willen bezoeken?
- Wat is mijn favoriete bestemming? Waar ben ik al geweest en vond ik het geweldig?
- Welke bezienswaardigheden/bijzonderheden kunnen goed worden afgebeeld (bijvoorbeeld een mooi meer, een berg)?
- Welke bezienswaardigheden/bijzonderheden kunnen beter beschreven worden (bijvoorbeeld een levendig stadscentrum, een regionale traditie)?
Hulp bij het formuleren van zinnen
- "Regio XY is mooi/waardevol/een bezoek waard omdat..."
- "Regio XY is beroemd om ..."
- "Niet zo bekend, maar iets heel bijzonders is ..."
- "Een bezoeker moet XY zeker gaan zien omdat ..."
- "Een bijzonder hoogtepunt van de regio is ..."
Opdracht
Maak een promotievideo
Maak in groep een promotievideo over je regio. Gebruik de video hieronder of de imagevideo van Ostbelgien als inspiratie. Werk eerst in detail uit welke beelden en motieven elkaar moeten opvolgen (welke bezienswaardigheden moeten worden getoond, hoe kun je bepaalde voordelen van je regio uitbeelden?) en zoek dan het benodigde videomateriaal online of film het zelf.
Taalondersteuning bij element 25
Tips
Taalondersteuning bij element 25
Tips
Vind je het moeilijk om de antwoorden in de andere taal te formuleren? Verzamel dan eerst alle belangrijke sleutelwoorden die je nodig hebt om de opdracht in je moedertaal te beantwoorden. Zoek vervolgens de juiste woorden in de doeltaal op. Ook daarbij kunnen woordenboeken je helpen (bijvoorbeeld Linguee, dict.cc, DeepL).
Voordat je jouw antwoord formuleert, kijk je best nog eens na wat de opdracht precies is. Je kunt ook op de operatoren klikken. Deze geven aan waar je rekening mee moet houden bij het beantwoorden van de opdracht. Gebruik nu je vertaalde sleutelwoorden om het antwoord te formuleren.
3. Gemeenten, districten en provincies - de administratieve indeling van de Euregio
De subregio's zijn slechts één manier om de Euregio Maas-Rijn in te delen. De kaart hierboven laat zien dat de EMR ook uit andere eenheden bestaat. Deze eenheden worden 'bestuurseenheden' genoemd omdat ze het bestuur van een bepaalde regio organiseren. In elke staat is precies geregeld welke taken door welke bestuurseenheid moeten worden overgenomen.
De kleinste van deze eenheden zijn de steden en gemeenten. Daarboven zijn er echter nog de Kreise, districten, regio's en provincies. Deze zijn echter heel verschillend in de drie staten die deel uitmaken van de EMR, daarom zullen we ons voornamelijk bezighouden met de steden en gemeenten.
§
Info
Kort overzicht van de bestuurseenheden in de EMR
Info
Kort overzicht van de bestuurseenheden in de EMR
Staat
Natiestaten zijn de hoogste bestuurseenheid. De drie staten die deel uitmaken van de EMR zijn België, Duitsland en Nederland. De EMR bestaat slechts uit delen van de drie staten.
Deelstaat
Deelstaten zijn de op één na hoogste bestuurseenheid in Duitsland. Het Duitse deel van de EMR behoort tot de deelstaat Noordrijn-Westfalen, maar is slechts een stukje van deze deelstaat. Grote delen van de deelstaat Noordrijn-Westfalen liggen buiten de EMR
Provincie
Provincies zijn de tweede hoogste bestuurseenheid in België en Nederland. In het Belgische deel van de EMR liggen de twee provincies Luik en Limburg. Het Nederlandse deel behoort tot de provincie Limburg, maar niet helemaal; het noordelijke deel van deze provincie ligt buiten de EMR.
Regeringsdistrict
Regeringsdistricten zijn de derde hoogste bestuurseenheid in Duitsland. Het Duitse deel van de EMR behoort tot het regeringsdistrict Köln. Een deel van het regeringsdistrict ligt buiten de EMR
Landkreise
Landkreise zijn de vierde hoogste bestuurseenheid in Duitsland (samen met de grote 'kreisfreie steden'). Het zijn fusies van verschillende gemeenten. In het Duitse deel van de EMR zijn er de Landkreise of districten van Heinsberg, Düren en Euskirchen. Daarnaast is er de StädteRegion Aachen, wat een speciaal geval is: het is geen Landkreis, maar het staat wel op hetzelfde bestuursniveau (meer info vind je hier).
Provinciedistricten
Provinciedistricten zijn de derde hoogste bestuurseenheid in België. Het Belgische deel van de EMR bestaat uit de provinciedistricten Waremme, Hoei, Luik en Verviers (provincie Luik) en Maaseik, Hasselt en Tongeren (provincie Limburg).
Regio’s
In Nederland zijn de provincies verder onderverdeeld in regio's. Het Nederlandse deel van de EMR omvat de regio's Zuid-Limburg en Midden-Limburg. (Opgelet: België heeft ook regio’s, maar deze zijn meer dan alleen bestuurlijke eenheden en worden daarom besproken in het hoofdstuk over de taalgebieden van de Euregio Maas-Rijn.)
Steden en gemeenten
In de hele EMR zijn steden en gemeenten de laagste bestuurseenheid.
§
Info voor docenten
over de volgende opdracht
Info voor docenten
over de volgende opdracht
Oplossingen voor 1: Staat evenals steden en gemeenten
Bij opdracht 2 hebben de leerlingen in het eerste deel een vrije keuze. Ze moeten alleen letten op de combinatie niveau + eigennaam. In het tweede deel zijn de volgende antwoorden mogelijk: staat Nederland/België/Duitsland, deelstaat Noordrijn-Westfalen, Provincie Limburg (NL), Regeringsdistrict Keulen.
Voorbeeldantwoorden voor 3: "Gemeente Maasmechelen, provinciedistrict Tongeren, provincie Limburg (B), staat België" of "Gemeente Geilenkirchen, Landkreis Heinsberg, regeringsdistrict Keulen, deelstaat Noordrijn-Westfalen, staat Duitsland"
Opdracht
Bestuurseenheden in de EMR
Gebruik vak 28 en kaart 26 om de vragen te beantwoorden:
- Noem de bestuurseenheden die in alle drie de staten van de EMR bestaan.
- Noem de namen van vijf bestuurseenheden (op elk niveau) die volledig in de EMR liggen en de namen van twee bestuurseenheden (op elk niveau) die slechts gedeeltelijk in de EMR liggen. Noem zowel de bestuurseenheid als de eigennaam, bijv. gemeente Jülich, provinciedistrict Maaseik of provincie Luik.
- Zoek uit tot welke gemeente je school behoort en identificeer vervolgens alle hogere bestuurseenheden waartoe deze gemeente behoort.
Opdracht
Bestuurseenheden in de EMR
Gebruik vak 28 en kaart 26 om de vragen te beantwoorden:
- Noem de bestuurseenheden die in alle drie de staten van de EMR bestaan.
- Noem de namen van vijf bestuurseenheden (op elk niveau) , die volledig in de EMR liggen en de namen van twee bestuurseenheden (op elk niveau) die slechts gedeeltelijk in de EMR liggen. Noem zowel de bestuurseenheid als de eigennaam, bijv. gemeente Jülich, provinciedistrict Maaseik of provincie Luik.
Opdracht
Bestuurseenheden in de EMR
- Noem de bestuurseenheden die in alle drie de staten van de EMR bestaan.
- Noem de namen van vijf bestuurseenheden (op elk niveau) , die volledig in de EMR liggen en de namen van twee bestuurseenheden (op elk niveau) die slechts gedeeltelijk in de EMR liggen. Noem zowel de bestuurseenheid als de eigennaam, bijv. gemeente Jülich, provinciedistrict Maaseik of provincie Luik.
- Zoek uit tot welke gemeente je school behoort en identificeer vervolgens alle hogere bestuurseenheden waartoe deze gemeente behoort.
- Doe je eigen onderzoek naar de bevoegdheden van de bestuurseenheden in jouw land. Noem één bevoegdheid van de gemeenten, één van de provincies/deelstaten en één van de staat.
Galerij: Wapenschilden van enkele bestuurseenheden in de Euregio Maas-Rijn
Opdracht
Plaats de wapenschilden en vlaggen uit de galerij bij het juiste bestuursniveau
Steden en gemeenten
De EMR bestaat uit meer dan 150 gemeenten en steden (je kunt precies tellen hoeveel op de kaart hierboven). Steden en gemeenten zijn niet alleen de kleinste, maar ook een van de belangrijkste bestuurseenheden. Dit komt omdat ze een groot deel van de administratieve zaken van het dagelijks leven regelen. Natuurlijk zorgt de staat of provincie voor de grote dingen. Je moet je tot hen wenden als je een snelweg wilt aanleggen of de nationale wetgeving wilt veranderen. Alles omtrent de scholen, de vuilnisophaaldienst, de sportvelden en zwembaden, hoe vaak de bus rijdt - met andere woorden, de dingen waar je dagelijks mee te maken hebt - worden meestal door de steden of gemeenten geregeld.
§
Galerij: Het gemeente- of stadsbestuur in je dagelijks leven
Opmerkingen voor docenten
Over de volgende opdracht
Opmerkingen voor docenten
Over de volgende opdracht
De opdracht moet door de leerlingen zelf worden uitgevoerd. Bij jongere leerlingen kan het nuttig zijn om eerst zelf naar de website te gaan voordat ze de opdracht maken en te controleren hoe gemakkelijk/moeilijk het is om de website te begrijpen en er doorheen te navigeren. Eventueel kan het nodig zijn om de leerlingen meteen concrete links te geven.
De galerij achter de opdracht kan worden aanbevolen als inspiratie, als wegwijzer om te navigeren. Voor leerlingen die moeite hebben met de opdrachten in de ** en *** -modus kan verwezen worden naar de galerij, met name naar de kantoren en afdelingen en eventueel het burgerloket.
Opdracht
Bevoegdheden van de gemeente
- Bezoek de website van je gemeente- of stadsbestuur. Als je eigen gemeente geen eigen website heeft, gebruik dan de website van de eerstvolgende gemeente of stad in de buurt.
- Kies een van de volgende problemen:
- Het regent door het dak van de turnzaal op je school.
- Een buslijn in jouw stad rijdt te onregelmatig.
- Er is geen fietspad op een gevaarlijke weg.
- Het grasveld van je voetbalclub is in slechte staat.
- Zoek zelf uit of je stad of gemeente bevoegd is voor het probleem dat je hebt gekozen.
Opdracht
Bevoegdheden van de gemeente
- Bezoek de website van je gemeente- of stadsbestuur. Als je eigen gemeente geen eigen website heeft, gebruik dan de website van de eerstvolgende gemeente of stad in de buurt.
- Kies een van de volgende problemen:
- Het regent door het dak van de turnzaal op je school.
- Een buslijn in jouw stad rijdt te onregelmatig.
- Er is geen fietspad op een gevaarlijke weg.
- Het grasveld van je voetbalclub is in slechte staat.
- Zoek zelf uit
- of je stad of gemeente bevoegd is voor het probleem dat je hebt gekozen.
- Zo ja, welke instantie zou je met dit probleem kunnen helpen. Zo nee, welke bestuurseenheid zou in jouw land hiervoor bevoegd zijn.
Opdracht
Bevoegdheden van de gemeente
- Bezoek de website van je gemeente- of stadsbestuur. Als je eigen gemeente geen eigen website heeft, gebruik dan de website van de eerstvolgende gemeente of stad in de buurt.
- Zoek uit wie de huidige burgemeester van jouw stad of gemeente is.
- Zoek een bevoegdheid van jouw stad of gemeente die een rol speelt in je dagelijks leven (bijv. scholen, buslijnen, sportvelden, zwembaden, muziekscholen).
Galerij: politieke organen van een stad of gemeente
Verdieping: Samenwerking van steden en gemeenten binnen de EMR bij rampenbestrijding
Info voor docenten
Filmfragment: Klimaat kent geen grenzen
Info voor docenten
Filmfragment: Klimaat kent geen grenzen
Je kunt de volledige film "Klimaat kent geen grenzen" in drie talen vinden op YouTube.
"Al meer dan 16 jaar werkt de PJR BK Aken een Euregionaal filmproject uit met scholieren. Het doel van het filmproject is om een onderwerp dat voor de hele Euregio van belang is, over de grenzen heen en vanuit verschillende perspectieven te bekijken.
De zware stormen en de daaruit voortvloeiende overstromingsramp in juli 2021 veroorzaakten niet alleen in het Ahrdal voor miljoenen euro's aan schade. Ook steden in de Euregio zoals Stolberg (D), Valkenburg (NL), Eupen (B) of Pepinster (B) werden zwaar getroffen en kregen naast de materiële schade te maken met doden en gewonden. En zo was de titel voor het filmproject van dit jaar meteen gekozen: "Klimaat kent geen grenzen!". Het resultaat is een indrukwekkende documentaire die op veel momenten ontroert en tot nadenken aanzet..."
§
Auteur: Paul-Julius-Reuter Berufskollegs aus Aachen/D, GO! Next Level X aus Hasselt/B, Grotiuscollege aus Heerlen/NL, Broeklandcollege aus Hoensbroek/NL.
Opdracht
Samenwerking van steden en gemeenten binnen de EMR bij rampenbestrijding
- Bekijk de filmtrailer hierboven. Noem drie gevolgen van de overstroming van 2021 voor de steden en gemeenten in de Euregio Maas-Rijn die in de trailer worden getoond of besproken.
- Zoek in de groep naar zinvolle maatregelen die op gemeentelijk niveau genomen kunnen worden als bescherming tegen overstromingen.
Opdracht
Samenwerking van steden en gemeenten binnen de EMR bij rampenbestrijding
Bekijk de filmtrailer hierboven. Noem drie gevolgen van de overstroming van 2021 voor de steden en gemeenten in de Euregio Maas-Rijn die in de trailer worden getoond of besproken.
Opdracht
Samenwerking van steden en gemeenten binnen de EMR bij rampenbestrijding
- Bekijk de filmtrailer hierboven. Noem drie gevolgen van de overstroming van 2021 voor de steden en gemeenten in de Euregio Maas-Rijn die in de trailer worden getoond of besproken.
- Zoek in de groep naar zinvolle maatregelen die op gemeentelijk niveau genomen kunnen worden als bescherming tegen overstromingen.
- Bepaal de grenzen van de gemeentelijke bescherming tegen overstromingen. Leg uit waarom effectieve bescherming tegen overstromingen nooit alleen op gemeentelijk niveau kan plaatsvinden.